Dag-activiteiten voor het (ouder wordende) haperende brein
Ellen Carels | Coördinator Ontmoetingscentra
Is dagbesteding wel het juiste woord of roept dat te veel oordeel op? Drukt het woord dagbesteding een stempel op de behandeling die mensen met dementie nodig hebben? Is het dan ook niet discutabel dat we spreken over dementie? Is het niet vooral het haperend brein dat mensen kwelt en hun dagritme beïnvloed?
Tijdens de klantarena, een bijeenkomst met klanten, ook wel de patiënten van de huisartsenpraktijk of de cliënten van de casemanager, en professionals werd uitvoerig ingegaan op de behoeften van en het aanbod voor mensen met een haperend brein.
In gebouw Irene vinden dagactiviteiten plaats waar men bij aan kan sluiten. Gebouw Irene wordt vaak in verband gebracht met dementie, deels is dit ook wat er gebeurd, alleen omvat de term dementie niet alles. Om verschillende redenen kunnen ouderen de grip op hun leven verliezen of dreigen de regie kwijt te raken. Niet meer mee kunnen doen in de maatschappij, of het nu wel of niet een keuze is, heeft direct invloed op de oudere wordende hersenen waardoor men uit balans raakt. Het bekende domino-effect is vaak het gevolg; van het een komt het ander en voor je het weet is er sprake van symptomen die passen bij een haperend brein. Denk aan het ontbreken van de wil om ergens aan te beginnen, het vergeten te eten of geen plezier meer beleven.
De klanten die tijdens de bijeenkomst hun stem lieten horen gaven dmv plaatjes te kennen dat de wereld iets langzamer zou mogen gaan; er meer vrede zou moeten zijn en meer richtingaanwijzers, want hoe moeilijk is het om al die prikkels die de maatschappij biedt te verwerken.
Als dagbesteding in een nieuw jasje gestoken zou worden dan zouden we allereerst kunnen werken aan de naam, daarnaast is een programma op hoger niveau wenselijk. Geen duffe vragen met weinig uitdaging of gooien met een bal zonder bedoeling. Niet alleen maar volgen van een vaststaand programma maar ook keuzes kunnen maken uit een groter aanbod. Dagbesteding zou een dag invulling moeten zijn waar stimulatie centraal staat, natuurlijk niet voor alles en iedereen want voor veel mensen is er niets mis met de samenkomst van een groep, de gezelligheid en zorg. Soms klinken de inhoudelijke activiteiten wat simpel maar is dat dan niet vooral voor de mensen zonder haperend brein? Vanuit de wetenschap wordt gesuggereerd dat succeservaringen erg belangrijk zijn maar het is duidelijk dat de grens opgezocht mag worden voor een groep net gediagnostiseerde of actieve ouderen.
De maatschappij is vliegensvlug veranderd in een meer digitale wereld waarbij ook digitale hulpmiddelen de wereld van het haperende brein benaderen. Moeilijk, zeggen de klanten, de techniek is juist iets lastigs waar we niet meer uitkomen. De techniek, het internet, werd op latere leeftijd onderdeel van de wereld, die techniek verlaat ook als eerste weer het brein. Het is niet ingebed in ons lange termijn geheugen en dus ook moeilijk om als hulpmiddel toe te passen. Aan de andere kant geven de haperende hersenen ons signalen; we willen niet falen dus blijf ver van alles dat nieuw is. Mogelijk heeft het nieuwe jasje om de dag invulling wel degelijk een digitaal tintje of is dat het onderzoeken waard.
Een maatje, wat is dat van grote betekenis, misschien vooral juist als je ouder wordt. De snelle wereld, de werkende kinderen, de veranderingen die niet bij te houden zijn. Delen met iemand, een wandeling, een middag shoppen, gewoon ergens heen kunnen. Van heel groot belang. De wet van de participatie zegt dat er voldoende mensen vrijwillig moeten zijn om deze functie te vervullen, buren, vrienden van vrienden, familieleden. Toch wordt opgemerkt dat de familie moet werken, de buren onbekende zijn en vrienden zelf hulpbehoevend. Organisaties als Dovida, het vroegere home instead en individuele begeleiders van Participe spelen in op de individuele hulpvraag die natuurlijk veel duurder uitpakt dan de ondersteuning voor meer mensen tegelijkertijd.
De verbeterpunten in het kader van vernieuwing dagbesteding liggen in de eerste plaats bij de dagbesteding zelf; meer uitdaging, meer variatie, meer muziek, meer keuze. In Irene durven we te zeggen dat we dat pad al ingeslagen zijn. Dit jaar worden steeds meer terugkomende activiteiten georganiseerd buiten het reguliere programma waarbij natuurlijk nog gekeken wordt naar destigmatisering.
Techniek gebruiken, ermee uit de voeten kunnen en zelfs de inzet van techniek als ondersteuningsmiddel moet uitgezocht en uitgeprobeerd worden. We hebben nou eenmaal de mogelijkheid dus kunnen zeker kijken wat daarvan nu al helpend is.
Tot slot blijft het een issue om een prachtig product als dagactiviteiten in te zetten, mensen voelen de drempel en willen niet geassocieerd worden met mensen met dementie. De vroegere mensen waren seniel of zelfs nog harder benaamd, tegenwoordig hoeft een haperend brein geen stempel meer te zijn. Dagbesteding is geen opvang. Het is een middel om gezond te blijven.
Dicht bij mensen.
Meer weten of aanmelden?
Neem contact op via ontmoetingscentrum@zg-aelsmeer.nl.
